بررسی نشانه- معناشناختی ساختار روایی داستان کوتاه «لقاء فی لحظه رحیل»

Authors

ناهید نصیحت

دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران کبری روشنفکر

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران خلیل پروینی

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران فرامرز میرزایی

استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بوعلی¬سینا، همدان، ایران

abstract

در این پژوهش شرایط تولید و دریافت معنا در«لقاءٌ فی لحظه رحیل»، از نسرین ادریس، نویسنده معاصر لبنانی را بررسی می کنیم. این داستان به دلیل منطق روایی حاکم بر آن، قابلیت مطالعه از دیدگاه نشانه- ­معناشناسی نوین را دارد و شامل دو گفتمان کنشی عکاس و مبارزان است. کنشگر گفتمان عکاس، حمزه، تابع برنامه است و توانش مهارتی او در هنر عکاسی، موتور اصلی کنش او را به وجود می­آورد. البته فرمانده، به عنوان شَوِش­گزار، نقش مهمی در کسب توانش عاطفی حمزه دارد. در گفتمان دوم، مبارزان هم بعد از قرارداد و کسب توانش وارد کنش می­شوند. از آنجا که دو گفتمان درهم تنیده اند، کنش­های اصلی همزمان انجام می­شود؛ مبارزان عملیات را شکل می­دهند و حمزه به ثبت تصویری لحظات می­پردازد. به ترتیب مراحل فرایند تحولی و روایی به انجام می­رسد. هرچند گفتمان غالب هوشمند است، فرایند عاطفی گفتمان، نقش مهمی در شکل­گیری ساختار معنایی و روایی داستان، به ویژه در گفتمان عکاس دارد. بدین ترتیب هدف مقاله، مطالعه فرایند معناشناسی داستان و ویژگی­های روایی آن است تا سازکارهای تولید معنا و عناصر اصلی شکل­گیری معنا را به دست آوریم. همچنین چگونگی تأثیرگذاری فرایند عاطفی بر فرایند معناسازی را بررسی می کنیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نشانه- معناشناختی ساختار روایی داستان کوتاه «لقاء فی لحظة رحیل»

در این پژوهش شرایط تولید و دریافت معنا در«لقاءٌ فی لحظة رحیل»، از نسرین ادریس، نویسندة معاصر لبنانی را بررسی می کنیم. این داستان به دلیل منطق روایی حاکم بر آن، قابلیت مطالعه از دیدگاه نشانه- ­معناشناسی نوین را دارد و شامل دو گفتمان کنشی عکاس و مبارزان است. کنشگر گفتمان عکاس، حمزه، تابع برنامه است و توانش مهارتی او در هنر عکاسی، موتور اصلی کنش او را به وجود می­آورد. البته فرمانده، به عنوان شَوِش­گز...

full text

بررسی نشانه- معناشناختی ساختار روایی داستان کوتاه «حبلٌ کالورید»

چکیده: بنابر نظریه­ی «معناشناسیِ روایتِ» گریماس، از طریق برش متن، معنا به دست می­آید. در این فرایند معناسازی، کنش و شَوِش، به­عنوان عوامل گفتمانی مهم، باعث شکل­گیری گفتمان و ایجاد تغییر از وضعیتی به وضعیت دیگر و نیز حالت­های پس از تغییر می­شوند. کنش، نظام­های گفتمانی هوشمند، و شَوِش، نظام‌های گفتمانی احساسی را به­وجود می­آورد. داستان پایداری «حبلٌ کالورید»، قابلیت مطالعه از دیدگاه نشانه­معناشناسی نوی...

full text

بررسی نشانه- معناشناختی ساختار روایی داستان کوتاه «حبلٌ کالورید»

چکیده: بنابر نظریه­ی «معناشناسیِ روایتِ» گریماس، از طریق برش متن، معنا به دست می­آید. در این فرایند معناسازی، کنش و شَوِش، به­عنوان عوامل گفتمانی مهم، باعث شکل­گیری گفتمان و ایجاد تغییر از وضعیتی به وضعیت دیگر و نیز حالت­های پس از تغییر می­شوند. کنش، نظام­های گفتمانی هوشمند، و شَوِش، نظام های گفتمانی احساسی را به­وجود می­آورد. داستان پایداری «حبلٌ کالورید»، قابلیت مطالعه از دیدگاه نشانه­معناشناسی نوی...

full text

بررسی تعامل دو نظام روایی و گفتمانی در داستان رستم و اسفندیار رویکرد نشانه- معناشناختی

نشانه- معناشناسی روایی بر دو اصل کنش و تغییر استوار است. کنشگران در این نظام اغلب به شکل منطقی و بر اساس برنامه¬های از پیش تعیین شده پیش می¬روند تا به معنایی مطلوب و پایدار دست یابند. به نظر می¬رسد که در بافت داستان های اسطوره¬ای و حماسی، گفتمان غالب، گفتمان منطقی و روایی است. در این پژوهش داستان رستم و اسفندیار از شاهنامة فردوسی را از منظر نشانه-معناشناسی بازکاوی می¬کنیم تا با بررسی روابط معنا...

full text

بررسی تعامل دو نظام روایی و گفتمانی در داستان رستم و اسفندیار رویکرد نشانه- معناشناختی

نشانه- معناشناسی روایی بر دو اصل کنش و تغییر استوار است. کنشگران در این نظام اغلب به شکل منطقی و بر اساس برنامه های از پیش تعیین شده پیش می روند تا به معنایی مطلوب و پایدار دست یابند. به نظر می رسد که در بافت داستان های اسطوره ای و حماسی، گفتمان غالب، گفتمان منطقی و روایی است. در این پژوهش داستان رستم و اسفندیار از شاهنامه فردوسی را از منظر نشانه-معناشناسی بازکاوی می کنیم تا با بررسی روابط معنا...

full text

نشانه¬ ـ معناشناسی ساختار روایی داستان «و ما تشاؤون» بر اساس نظریه گریماس

گریماس، معناشناس فرانسوی، کوشیده است الگویی منسجم جهت مطالعه روایت ارائه نماید. بر اساس آنچه از نظر وی و نشانه­معناشناسی نوین دریافت می­شود، شناخت متون ادبی دیگر مبتنی بر تحلیل مکانیکی و شناخت فرستنده و گیرنده نیست. بلکه مهم شناخت سیر تولید متن تا انتقال و دریافت است که شامل عناصر کنشی و شَوِشی و رخدادی می‌شود.   این مقاله به بررسی شرایط تولید و دریافت معنا در نظام گفتمانی روایی داستان «وما تشاؤو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جستارهای زبانی

جلد ۴، شماره شماره ۲ (پیاپی ۱۴)، صفحات ۱۹۹-۲۲۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023